Cukrzyca typu 2

Cukrzyca typu 2 spowodowana jest zwiększoną insulinoopornością tkanek obwodowych, tj. brakiem wrażliwości organizmu na insulinę oraz nieprawidłowym lub niewystarczającym wydzielaniem insuliny. Jest to najczęstsza postać tej choroby – występuje u ok. 80-90% chorych. Częstsze zachorowania odnotowuje się w krajach rozwiniętych i wysoko uprzemysłowionych. W Polsce częstość występowania cukrzycy u osób po 35. rż. ocenia się na 10-15%. Częstość występowania cukrzycy zwiększa się w kolejnych dekadach życia. Rozwój cukrzycy typu 2 może mieć podłoże genetyczne (dziedziczenie wielogenowe), ale decydującą rolę odgrywają czynniki środowiskowe. Wśród nich wymienia się otyłość brzuszną, brak aktywności fizycznej, starzenie się. Wiele przypadków tej choroby pozostaje nierozpoznanych przez wiele lat z powodu łagodnych objawów i powolnego postępu choroby. Niestety, utrzymująca się hiperglikemia prowadzi w szybkim czasie do rozwoju powikłań, szczególnie dotyczących układu sercowo-naczyniowego. Chorzy na początku choroby zwykle nie wymagają podawania insuliny – często nie stosują jej ani razu przez całe życie. W niektórych przypadkach zachodzi potrzeba stałego lub czasowego włączenia insuliny do terapii.

W powstawaniu cukrzycy dużą rolę odgrywa występowanie otyłości brzusznej (trzewnej, centralnej) u pacjenta. Parametrem pomocnym w ocenie typu otyłości jest wskaźnik talia-biodra (waist to hip ratio, WHR), który uwzględnia sposób rozmieszczenia tkanki tłuszczowej. Wyliczany jest jako iloraz obwodu talii i bioder. Otyłość stwierdza się, jeśli wartości WHR > 0,9 u mężczyzn, a WHR > 0,8 u kobiet i dodatkowo wynik pomiaru obwodu talii 10 cm powyżej kolców biodrowych przekracza u kobiet 80 cm, a u mężczyzn 94 cm.

U części pacjentów rozpoznanie cukrzycy poprzedzone jest stwierdzeniem zespołu metabolicznego, który wskazuje na duże ryzyko rozwoju cukrzycy i choroby niedokrwiennej serca. Zespół ten często stanowi składową objawów cukrzycy typu 2. Na obraz zespołu metabolicznego składają się otyłość brzuszna, zaburzenia lipidowe i węglowodanowe oraz podniesione ciśnienie krwi. Kryteria zespołu metabolicznego wg Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (International Diabetes Federation, IDF) są następujące: stwierdzenie otyłości brzusznej (obwód talii ≥ 80 cm u kobiet, ≥ 94 cm u mężczyzn) oraz dwóch z czterech poniższych czynników:

1. stężenie triglicerydów powyżej 1,7 mmol/l (150 mg/dl) lub aktywne leczenie hipertriglicerydemii,
2. stężenie HDL-C poniżej 1,0 mmo/l (40 mg/dl) u mężczyzn i poniżej 1,3 mmol (50 mg/dl) u kobiet lub aktywne leczenie tego zanurzenia lipidowego,
3. ciśnienie tętnicze skurczowe ?130 mm Hg lub rozkurczowe ?85 mm Hg lub leczenie nadciśnienia,
4. stężenie glukozy w osoczu na czczo ?5,6 mmol/l (100 mg/dl) lub rozpoznana wcześniej cukrzyca typu 2.

Rozpoznanie zespołu metabolicznego traktuje się poważnie, gdyż nieleczony prowadzi bezpośrednio do rozwoju jawnej cukrzycy typu 2 i przedwczesnego rozwoju miażdżycy. Postępowanie medyczne rozpoczyna się od wprowadzenia regularnej aktywności fizycznej i działań zmierzających do obniżenia masy ciała, co radykalnie zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy u tych chorych.

comments powered by Disqus